ปทานุกรม กรมตำรา กระทรวงธรรมการ พ.ศ.2470

ผู้เขียน กรมตำรา กระทรวงธรรมการ
สำนักพิมพ์ โรงพิมพ์กรมตำรา กระทรวงธรรมการ

พิมพ์ครั้งที่ 2
ปีที่พิมพ์ พ.ศ.2470
ชนิดปกแข็งหุ้มผ้าไหม กระดาษปอนด์

จำนวน 906 หน้า

ขนาด 180x246 มม.
สภาพหนังสือ ปกเป็นคราบ เป็นจุดน้ำตาล และมีรอยถลอกเล็กน้อยตามภาพ ใบรองปกกระดาษเหลืองตามขอบ และเป็นจ้ำเหลืองประปราย สันหนังสือเป็นคราบสีน้ำตาล กระดาษเป็นจุดเหลืองประปราย ตัวเล่มแข็งแรง สภาพดี 

เนื้อหาโดยสังเขป
หนังสืออ้างอิงประเภทพจนานุกรม หรือในภาษาอังกฤษคือ dictionary มีคำไทยเรียกแตกต่างกัน เช่น นามานุกรม ศัพทานุกรม วจนานุกรม สำหรับ ปทานุกรม ที่ออกเผยแพร่และใช้ในราชการในปี พ.ศ. 2470 นั้น ต่อมาในปี พ.ศ. 2475 คณะกรรมการชำระปทานุกรม กระทรวงธรรมการ (ปัจจุบันคือ กระทรวงศึกษาธิการ) ได้พิจารณาถึงชื่อหนังสือที่เรียกว่า ปทานุกรม แล้ว มีความเห็นให้ใช้คำ พจนานุกรม แทน เนื่องจาก คำ ปทานุกรม ไม่ตรงกับคำว่า dictionary ด้วยเหตุที่ว่า ปทานุกรม มาจากคำว่า ปท (บท) สนธิกับคำว่า อนุกรม (ลำดับ) แปลตามศัพท์ว่า ลำดับบท

หนังสือ ปทานุกรม จัดจำหน่ายในปี พ.ศ. 2470 ซึ่งจัดทำโดย กระทรวงธรรมการ (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นกระทรวงศึกษาธิการ) เป็นหนังสือรวบรวมคำในภาษาไทยพร้อมอธิบายความหมาย แต่ยังมีข้อบกพร่องอยู่ จึงได้จัดตั้งคณะกรรมการชำระปทานุกรมขึ้น เพื่อพิจารณาแก้ไขเพิ่มเติมปทานุกรมดังกล่าว ภายหลังได้มีการสถาปนาราชบัณฑิตยสถาน เมื่อ พ.ศ. 2477 จึงได้โอนงานจากคณะกรรมการชำระไปอยู่ในราชบัณฑิตยสถาน และเปลี่ยนชื่อจาก ปทานุกรม เป็น พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ในที่สุด