มดประเทศไทย Ants of Thailand

ผู้เขียน วียะวัฒน์ ใจตรง, เกรียงใกร สุวรรณภักดิ์, ยุทธนา สามัง, ทัศนัย จีนทอง

สำนักพิมพ์ องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ

พิมพ์ครั้งที่ 1

ปีที่พิมพ์ พ.ศ.2563

ชนิดปกแข็ง กระดาษปอนด์

ภาพประกอบ สี

จำนวน 528 หน้า

ขนาด 150x215 มม.

สภาพหนังสือ ปกมีรอยขีดข่วน ถลอก เล็กน้อยตามภาพ ใบรองปกสะอาด สันหนังสือเป็นจุดเหลืองเล็กน้อย กระดาษสะอาดเรียบร้อย ตัวเล่มแข็งแรง สภาพดี-ดีมาก

เนื้อหาโดยสังเขป

มดเป็นแมลงสังคมที่แท้จริง (eusocial insect) มีการแบ่งกลุ่มเป็นวรรณะชัดเจน แต่ละวรรณะมีภาระกิจที่แตกต่างกัน แบ่งกว้าง ๆ ออกเป็น 2 กลุ่ม คือวรรณะสืบพันธุ์ (มดราชชินี และมดเพศผู้) และมดงาน (เป็นแรงงานหลักในการทำหน้าที่ต่างๆ เช่น สร้างรัง หาอาหาร ดูแลมดวัยอ่อน)

มดทุกชนิดถูกจัดอยู่ในวงศ์มด (farmily Formicidae) อันดับเดียวกับ ผึ้ง ต่อ แตน (order Hymenoptera) เราสามารถพบมดได้ทุกหนของระบบนิเวศพื้นดิน (terrestral ecosystems) ยกเว้นบริเวณขั้วโลกที่มีหิมะปกคลุมตลอดทั้งปีพบได้ตั้งแต่ที่มีน้ำท่วมท่วมชังตลอดทั้งปี เช่น ป่าชายเลน ป่าพรุ หรือป่าบึงน้ำจืด ถึงพื้นที่แห้งแล้งจัดอย่างในทะเลทราย จากชายฝั่งทะเลถึงพื้นที่สูงกว่า 1,800 เมตรจากระดับน้ำทะเล และจากใต้ดินถึงบนต้นไม้สูง Jaitrong, 2011; Jaltrong and Yamane, 2011) รวมทั้งสามารถพบได้ตามบ้านเรือนด้วย

มดมีความใกล้ชิดกับมนุษย์เราเป็นอย่างมาก สร้างความรำคาญให้กับพวกเรามาข้านาน ทั้งกัดให้ได้รับความเจ็บปวด สร้างความเสียหายให้อุปกรณ์ต่าง ๆ ภายในบ้าน ทำลายอาหาร ทำลายข้าวของ ทำลายอุปกรณ์ไฟฟ้า สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจมหาศาล ถึงตรงนี้เชื่อว่าผู้อ่านหลายท่านคงมองมดในทางลบเป็นส่วนใหญ่ แต่

หากมองอีกมุมหนึ่ง มดส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในระบบนิเวศป่าไม้ ซึ่งมีบทบาทสำคัญหลายประการที่ทำให้ระบบนิเวศอยู่ในสภาวะสมดุล เช่นการที่มดส่วนใหญ่เป็นตัวห้ำ (predator) กินแมลงและสัตว์ขนาดเล็กชนิดอื่นเป็นอาหารในขณะเดียวกันมดมีปริมาณมากทั้งชนิดและจำนวน จึงเป็นแหล่งอาหารแก่สัตว์ขนาดใหญ่ชนิดอื่น อีกทั้งมดหลายชนิดสร้างรังในดินทำให้เกิดความพรุนในดิน เกิดการหมุนเวียนของน้ำ ของอากาศ และแร่ธาตุต่าง ๆ ในระบบนิเวศได้ดีขึ้น นอกจากนี้ยังมีบทบาทและเรื่องราวของมดอีกมากมายที่เราจำเป็นต้องเรียนรู้ เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง และสามารถนำองค์ความรู้เกี่ยวกับมดไปใช้ประโยชน์ได้สูงสุด และยั่งยืนในอนาคต