บทละครเรื่องรามเกียรติ์ และบ่อเกิดรามเกียรติ์

พระราชนิพนธ์ใน พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย บ่อเกิดรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ใน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

สำนักพิมพ์ บรรณาคาร

พิมพ์ครั้งที่ -
ปีที่พิมพ์ พ.ศ.25--

ชนิดปกแข็งเดินทอง กระดาษธรรมดา
ขนาด 135x185 มม.
จำนวน 1,023 หน้า
สภาพหนังสือ ปกเป็นรอยขีดข่วน ถลอกเล็กน้อยตามภาพ ใบรองปกเปลี่ยนใหม่ สันหนังสือเป็นสีน้ำตาล กระดาษเริ่มเป็นสีน้ำตาลอ่อน ตัวเล่มแข็งแรง สภาพดี 

เนื้อหาโดยสังเขป

พระราชนิพนธ์คำนำ เมื่อคราวพิมพ์ "บ่อเกิดรามเกียรติ์" ครั้งแรก

ในงานทำบุญพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ณ วันที่ 24 สิงหาคม พุทธศักราช 2456 ข้าพเจ้าได้จัดการให้พิมพ์หนังสือรามเกียรติ์ ฉบับพระราชนิพนธ์รัชกาลที่ 2 และมีความปรารภอย่างไร มีข้อความแจ้งอยู่ในคำนำที่หน้าหนังสือนั้นแล้ว

ข้าพเจ้ามาคำนึงดูถึงเรื่องรามเกียรติ์ อันเป็นเรื่องราวสำคัญที่ชาวไทยเรารู้จักกันดีอย่างซึมทราบก็จริงอยู่ แต่มีน้อยตัวนักที่จะทราบว่ามีมูลมาจากไหน ข้าพเจ้าเองก็ได้เคยรู้สึกเช่นนี้มาแล้ว แต่ก่อนๆจึ่งได้ตั้งใจเที่ยวค้นคว้าหาความรู้ในเรื่องนี้ ตั้งความพยายามมาแล้วหลายปี กว่าจะหาหนังสือได้เท่าที่พอใจและต่อมาก็ค่อยๆอ่านไปดูไปตามแต่จะมีเวลาว่าง มาจนบัดนี้รู้สึกว่าได้ความรู้พอที่จะขยายให้พวกนักเลงหนังสือด้วยกันฟังบ้างแล้ว ข้าพเจ้าจึ่งได้แต่งข้อความเหล่านี้ รวบรวมพิมพ์เป็นหนังสือนี้ขึ้น เรียกว่า บ่อเกิดแห่งรามเกียรติ์ สำหรับแจกไปพร้อมกับหนังสือพระราชนิพนธ์รามเกียรติ์ ซึ่งข้าพเจ้าได้ให้จัดการพิมพ์ขึ้นใหม่ หวังใจว่าผู้ที่ได้รับไปจะได้ใช้เป็นประโยชน์ในทางเปรียบเทียบและสอบทานกับข้อความที่มีอยู่ ไม่เฉพาะแต่ในรามเกียรติ์พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ 2 ทั้งจะใช้อ่านเทียบกับฉบับพระราชนิพนธ์รัชกาลที่ 1 ซึ่งมีพิมพ์แพร่หลายอยู่แล้วนั้นด้วย

จริงอยู่ หนังสือ บ่อเกิดแห่งรามเกียรติ์ นี้คงจะเป็นของสนุกสำหรับนักเลงหนังสือและโบราณคดีนั้นและเป็นอาทิ แต่ข้าพเจ้าหวังว่า ถึงแม้ผู้อ่านทั่วๆไปก็จะอ่านสนุกได้บ้าง และหวังว่าจะเป็นทางบำรุงความรู้บ้าง ไม่มากก็น้อย ซึ่งถ้าเป็นไปได้ดังนั้นแล้ว ข้าพเจ้าก็จะยินดีหาน้อยไม่

พระปรมาภิไธย

อ่างศิลา วันที่ 26 มิถุนายน 2456